Tükettiğimiz her gıda ürünü gibi protein tozu da üretim tarihine göre belirlenen bir son kullanma tarihiyle ambalajlanarak tüketicilere ulaştırılır. Son kullanma tarihi, ürünün içeriğinde bulunan bileşenlerden bir veya daha fazlasının etkinliğini kaybetmesi veya formunun değişmesine bağlı olarak belirlenir. Birçok protein tozu kullanıcısı, satın almış olduğu protein tozunun son kullanma tarihi geçtikten sonra kullanıp kullanamayacağını merak eder. Bu yazımızda, son kullanma tarihi geçmiş protein tozunun akıbeti ve kullanımı durumunda takip eden sürecin neler getirebileceğine dair detayları açıklamaya çalışacağız.
Hemen Protein Tozlarını Keşfet! >
Protein tozları genel olarak piyasadaki gıda ürünlerinin arasında maliyeti fazla olan ürünlerdir ve haliyle kullanıcının maliyetini arttırmamak adına ürünü en verimli şekilde kullanma çabası vardır. Örneğin, son kullanma tarihi yaklaştığı için uygun fiyatla satılan protein tozları veya bir tanıdığın kullanmayı bıraktığı protein tozunu vermesi gibi durumlarda ilgili kullanıcının nasıl bir yol izlemesi gerektiğini bilmesi sağlık açısından önem arz eder. Aslında temel olarak protein tozunun son kullanma tarihi veya bozulması ile ilgili olarak devam eden sürece yönelik verilebilecek net bir yanıt bulunmamakta ancak yine de dikkat edilmesi gereken unsurları bilmekte fayda var.
Protein tozu bozulduğunda anlaşılabilir mi?
Protein tozunun bozulmasına neden olabilecek en önemli unsur rutubet. Neredeyse tüm gıda ürünlerinin muhafaza edilmesine yönelik verilen bilgilendirmelerde, ürünün kuru ve rutubetsiz bir ortamda muhafaza edilmesi önerilir. Çünkü nem faktörü, ürünün kimyasal değişim yaşamasına neden olur. Bu anlamda protein tozunuzun bozulup bozulmadığına dair tespit edilebilecek en belirgin belirti, tozda topaklanma, renk kaybı ve koku değişimi. Eğer bu belirtiler söz konusuysa, ürün kesin olarak bozulmuş denilebilir; yani bu ürünü kullanmaktan kesin olarak kaçınmalı ve çöpe atmanız gerekiyor. Neme bağlı olarak ortaya çıkan bu tip bozulmalar sonucunda ürünün bileşenlerinde kimyasal değişim meydana gelir ve insan sağlığı için zararlı olabilecek bakteri oluşumu ortaya çıkabilir.
Protein tozunu koklayın
Protein tozunun gözle görülür ve koklanabilir bir değişimi yoksa, tadında herhangi bir anormallik algılanmıyorsa o halde bozulmanın tespit edilebilmesi için diğer değerlendirme kriterlerine geçmeniz gerekiyor. Ürününüzün muhafaza edildiği yer, ambalaj kapağının kapalı olması gibi güvenlik kontrollerini yapın. Bu şartlar da eğer ürünün içeriğine zarar verecek türden (serin ve kuru bir yerde, kapalı olarak muhafaza edilmemiş) değilse, ürününüzün son kullanma tarihi geçmiş olsa dahi uzun süre kullanımı konusunda herhangi bir sorun genelde söz konusu olmaz.
Protein tozu son kullanma tarihi
Protein tozu satın alındıktan sonra, son kullanma tarihi 1.5 yıl geçse dahi eğer uygun şartlarda muhafaza edilmişse kullanılmaya devam edilebilir. Pek tabii ki, bu durumun tüm marka ve tüm ürünler için geçerli olduğunu söyleyerek bir genelleme yapmak mümkün değil, yani bu tarz bir kullanıma ilişkin güvenilirlik konusunda hiç kimse size bir garanti veremez. Hele ki eğer ürünün saklama koşulları uygun olsa dahi eğer ambalaj kapağı açılmışsa o halde süreç tamamen farklı bir boyuta geçiş yapar. Ambalajı açılmış olan ürünün bozulmasına ilişkin belirtiler çok şiddetli olmasa dahi, tat, doku, koku gibi belirtileri çok iyi incelemeniz ve eğer herhangi bir değişim gözlemliyorsanız ürünü kati suretle kullanmamanız önerilir.
Protein tozunun bozulmasına dair bilimsel araştırma
Gıda Uzmanı Dr. Bob Roberts (Penn State Üniversitesi), protein tozunun kuru formdaki halinde bakteri ve mikropların oluşumu için uygun bir ortam olmadığını öne sürüyor. Roberts’a göre, ürün ambalajını sıcak ve rutubetli bir ortamda muhafaza etmediğiniz müddetçe, ürünün bozulması ihtimali hiç denecek kadar düşük. Öte yandan son kullanma tarihi konusu ise farklı bir pencere açıyor. Roberts’ın aktardığı bilgilere göre son kullanma tarihi geçmiş olan protein tozu, kas dokusunu oluşturma özelliğini aşama aşama yitirmeye başlıyor. Bu duruma neden olan unsur ise ürün renginin koyulaşmasıyla beliren Maillard reaksiyonu.
Şekerle tepkimeye girmesi
Whey protein tozu, içeriğindeki şekerle tepkimeye girdiğinde, proteinin ana bileşenlerinden “lizin” parçalanmaya başlıyor. Protein tozunun içeriğindeki lizin ortadan kalktığında ise bu ürün artık özelliğini ciddi ölçüde kaybetmiş oluyor. Eğer protein tozunuzun son kullanma tarihi geçtiyse, ürünün tadında değişim olup olmadığına bakarak Maillard reaksiyonunun söz konusu olup olmadığını anlamanız mümkün. Ürünün tarihi geçtiyse, bir tutam tozu dilinizle temas ettirin. Eğer ürünün kağıt (selüloz) benzeri bir tadı varsa ürünü kullanmaya devam etmeniz mümkün. Ancak bu tat uzun zamandır söz konusuysa o halde son kullanma tarihi çoktan geçmiş anlamına gelir. Bu durumda ürünü kullanmaktan kesinlikle kaçınmalı ve yeni bir ürün kullanmaya başlamalısınız.
Amacınızı unutmayın
Unutmamalısınız ki, protein tozunun kullanımındaki esas amaç günlük protein alımını desteklemek ve beslenme programını düzenli tutmak. Bu kullanım amacını dikkate aldığınızda, ürünün doğru ve sağlıklı bir şekilde kullanımı genel sağlığınız açısından önem arz ediyor. Protein gibi vücutta önemli yere sahip olan bir maddeyi vücudunuza kazandırırken, sağlıksız şartlarda bu kazanımı sağlamak daha çok zararınıza olabilir. Ambalajı açılmamış olsa dahi son kullanma tarihi geçmiş ürünleri kullanmaktan kaçınmanız ve bozulmaya dair en ufak bir belirti dahi söz konusuysa ürünü imha ederek yenisini kullanmaya başlamanız önerilir.
