Genel sağlığımızın gidişatını belirleyen en önemli faktörlerden birisi de hiç şüphesiz beslenme düzenimizdir. Sağlıklı besinler tüketmek ve düzenli olarak beslenmek, vücudun ihtiyacı olan besin değerlerinin doğru bir şekilde alınıyor olduğuna işaret eder. Böylelikle de vücut fonksiyonlarını yerine getirebilmek için ihtiyaç duyduğu enerjiyi ve bileşenleri kazandığı için sağlıklı bir işleyiş gösterir.
Hemen Protein Tozu Ürünlerini Keşfet! >
Sporcuların ve amatör olarak spor faaliyetleriyle uğraşan kişilerin, vücut gelişimlerini şekillendirebilmek adına takip ettikleri bir takım beslenme programları vardır. Bu program genel anlamda vücudun fiziksel özelliklerine, gerçekleştirilen spor aktivitelerinin süre ve şekline, beklenen sonuca göre şekillenir ve doğal olarak da ağırlıklı olarak protein ihtiva eder. Protein, vücutta çok sayıda temel fonksiyonun yerine getirilmesinde kullanılan bir besin değeri olmakla beraber, yeterli olarak tüketildiğinde kas dokusunun iyileşmesi ve gelişmesine katkı sağlar. Sporcular, doğal olarak kas gelişimini önemsediğinden günlük olarak tükettikleri öğünlerden yeterli miktarda protein almak isterler. Bu miktar yetersiz kalırsa da protein tozu olarak tanıdığımız hazır proteinlerden faydalanarak günlük protein alımı açığını kapatırlar.
Hazır ürün olarak piyasada çok sayıda alternatifi bulunan protein tozu ile ilgili olarak sporcuların ve henüz spor yapmaya başlayacak olan kişilerin birçok merak ettiği konu var. İlk paragrafta da altını çizdiğimiz üzere genele sağlığımızın yerinde olmasında en önemli rol beslenme şeklimizde olduğundan protein tozu kullanımının bir zararı var mı sıklıkla merak edilir. Biz bu yazımızda protein tozunun beklenen faydalarının, olası zararlarının neler olduğuna ve kalp hastalarının protein tozu kullanımına ilişkin merak edilenlere değineceğiz.
Protein tozu hakkında bilinmesi gerekenler
Ulaşılmak istenen sonuç ne yönde olursa olsun, whey yalnızca bir besin takviyesidir. Yani protein tozu olarak kullanılan whey, düzenli olarak tüketilmesi gereken doğal öğünlerin yerine geçebilecek bir besin değil. Bir besin takviyesi olmasının yanında direnç egzersizleri ile birlikte protein desteği almak kaslarda protein sentezini arttırır ve yağsız kas kütlesinin gelişimini hızlandırır.
Peki protein tozunun kullanımında elde ettiğimiz diğer faydalar neler?
Süt, kaizen ve whey olmak üzere iki farklı proteinden meydana gelir. Whey proteini, peynir üretiminde kazeinden ayrılabilir. Whey protein, tam protein olarak görülmekle beraber 9 temel amino asiti de barındırır ve laktoz oranı düşüktür.
Whey proteinin tüketimine bağlı olarak çok sayıda faydanın söz konusu olduğunu söylemeliyiz. Araştırmacılar whey proteini ile ilgili olarak her geçen gün yeni bir tedavi edici özellik keşfetmektedir. Şimdi sizler için whey proteinin bu faydalarını(*) ve olası risklerini ele alacağız ve ardından kalp sağlığı ile ilişkisini açıklayarak kalp hastalarının protein tozu kullanımından bir zarar görüp görmeyeceklerini ifade etmeye çalışacağız.
*Protein tozuna ilişkin olası faydaların birçoğu tekil araştırmalardan elde edilmiş olup, kesin bir yargı ortaya koyabilmek için daha fazla kanıt gereklidir.
-Whey protein, beta-laktoglobulin, alpha laktalbumin, bovine serum albumin ve immunoglobinlerin karışımından oluşur.
-Olası faydalar arasında kilo kaybı ve kolesterolü düşürme yer alır.
-Olası tehlikeler arasında mide bulantısı ve baş ağrısı yer alır ancak ortalama düzeyde kullanımda whey protein zararsız olarak görülür.
Protein tozunun faydaları
Yazımızda da işaret ettiğimiz üzere whey protein kas gelişimi ve kilo kaybı gibi birçok alanda kullanılır.
Kilo kaybı: Nutrition&Metabolism dergisinden yayınlanan ve 158 kişi üzerinde yapılan bir çalışmaya göre, whey protein kullanan kişiler kullanmayan kişilere kıyasla belirgin düzeyde yüksek yağ kaybı gösterirken aynı zamanda daha yüksek oranda yağsız kas kütlesi koruma performansı göstermiştir.
Kanser riskinde azalma: Anticancer Research dergisinde yayınlanan gelecek vaat eden sonuçlara göre whey protein konsantresinin kanser tedavisinde kullanılabileceği açıklanmış ancak bu alanda daha fazla çalışma yapılması gerekmekte.
Kolesterolde azalma: The British Journal of Nutrition dergisinde yayınlanan bir çalışmada, 70 aşırı kilolu kadın ve erkeğe 12 hafta süreyle whey besin takviyesi verilmiş ve lipid ve insülin düzeyleri gibi çok sayıda parametre ölçümlenmiş. Deneklerden elde edilen verilerin sonuçlarına göre toplam kolesterol ve LDL kolesterol düzeylerinde 12 haftalık süre içerisinde kazein proteini kullanan kişilere kıyasla çok belirgin düzeyde bir düşüş yaşanmış.
Astım: Whey protein astım hastası çocukların bağışıklıklarının yanıt verme düzeyini güçlendirebileceği düşünülüyor. International Journal of Food Science and Nutrition dergisinde yayınlanan ve 11 çocuk katılımcı üzerinde yapılan küçük çaplı bir araştırmaya göre; 1 ay süreyle günde iki defa whey protein takviyesi sağlanan astımlı çocukların bağışıklık sistemlerinin daha iyi yanıt verdiği gözlemlenmiş.
Kan basıncı ve kardiyovasküler hastalıklar: International Dairy Journal dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre whey protein takviye edilmiş hazır gıdaların tüketilmesi ile hipertansiyon hastası kişilerin belirgin seviyede kan basıncının düştüğü, kalp hastalığı ve kalp krizi risklerini azaldığı tespit edilmiş.
HIV+ bireylerin kilo kaybı: Clinical and Investigative Medicine dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre whey protein kullanımı HIV+ hastaların kilo kaybı oranını azaltıyor.
Olası tehlikeler
Whey proteinin olası tehlikeleri arasında yüksek dozda tüketime bağlı olarak karın ağrısı ve kramplar yer alıyor.
Süte karşı alerjisi olan bazı kişiler özellikle whey’e karşı da alerjik olabilirler. Ortalama dozlarda, whey protein genel olarak beklenmedik bir etki göstermez. Ayrıca çok yüksek düzeyde kullanım ise; karın ağrısı, kramp, tat kaybı, mide bulantısı, baş ağrısı, yorgunluk belirtileriyle sonuçlanabilir. Yine yüksek dozda kullanıma bağlı olarak akne problemiyle karşılaşılabilir. Beslenmeye dayalı bakış açısına göre whey potein olağandışı bir besin olarak görülmekle beraber doğal gıdalara denk görülmemekte.
Bazı kişiler bu tip rafine edilmiş besinlerin bir takım riskleri olduğunu düşünmekte. Çünkü çoksayıda besin değeri içermelerine karşın ürün içindeki bileşen dengesi sıklıkla değişiklik göstermektedir.
Sonuç olarak
Yazımızda kalp hastalıkları ile ilişkili olarak işaret ettiğimiz kolesterol, kan basıncı ve kardiyovasküler hastalık durumları ile protein tozu arasında olumsuz bir ilişki olmamakla beraber, whey proteinin bu olumsuz faktörlere karşı faydalı bir gıda olduğu çeşitli bilimsel araştırmalarla ispatlanmış. Yine işaret ettiğimiz üzere henüz bu araştırmalar çok ileri seviyede olmasa da umut verici sonuçlar elde edilmiş. Ek olarak whey proteininden olumsuz bir etki görmenin ancak kişisel hatalı kullanımdan ortaya çıkabileceği görülmekte. Yani genel anlamda kalp hastalarının protein tozu kullanımını doğru düzeyde tuttukları sürece bir zarar görmeleri beklenmez. Yine de eğer bir endişeniz varsa bu konu ile ilgili olarak hekiminize ve beslenme uzmanınıza danışmanızı tavsiye ediyoruz (**).
**Yazımızda ele aldığımız bilgiler çeşitli bilimsel kaynaklardan derlenmiş olup, kişisel tavsiye olarak ele alınmaması gerekir.
